در عین حال که مهم‌ترین چالش نیز کمبود تخت هایICU برای نوزادان (موسوم به NICU) و پایین بودن استاندارد سطح خدمات پزشکی برای نوزادان است که منجر به مرگ‌ومیر بسیاری از نوزادان نارسی می‌شود که در کشورهای پیشرفته، حق زنده ماندن پیدا می‌کنند.
دکتر محمد حیدرزاده، رئیس اداره نوزادان وزارت بهداشت در گفت‌وگو با همشهری، با بیان اینکه در بحث مراقبت از نوزادان در سراسرکشور شاهد تغییر و تحول جدی هستیم، می‌گوید: بحث تاسیس بخش مراقبت های نوزادان از اهمیت بالائی بر خوردار است، چرا که مرگ و میر نوزادان ناشی از بیماری های عفونی، ژنتیک، نارس بودن و حوادث حول وحوش تولد را حدود 60 تا 70 درصد کاهش می‌دهد.
وی راه‌اندازی NICU در بیمارستان‌هایی با بخش زنان را از سیاست‌های وزارت بهداشت ذکر کرده و می‌گوید: در راه‌اندازی NICU در بیمارستان‌های کودکان همواره مسئله انتقال نوزادان مطرح می‌شود، لذا در سال 85 در تهران به‌صورت پایلوت NICU متحرک در یکی از مراکز درمانی راه‌اندازی شد.
وی برای بهبود وضعیت موجود، ساماندهی بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان در مراکز درمانی و بیمارستانی را در رسیدن به این امر ضروری دانسته و می‌گوید: مکان، نوع و نحوه زایمان زنان باردار نیز باید مورد بررسی قرار گرفته و مطابق استاندارد‌های جهانی تصحیح شود. به گفته وی، کاهش مرگ و میر نوزادان طی دوران طولانی اتفاق می‌افتد، مثلا در انگلیس طی 40 سال این میزان از 30 (در سال1940) به 10 (درسال 1979) رسید.
راه‌اندازی 600تخت مراقبت‌های ویژه نوزادان
رئیس اداره نوزادان وزارت بهداشت با بیان این که60 تا 70 درصد مرگ و میر نوزادان به‌علت نارسی است، از راه‌اندازی 600 تخت مراقبت‌های ویژه نوزادان در یک سال گذشته خبر می‌دهد.
دکتر حیدرزاده ادامه می‌دهد: در حال حاضر تقریبا تمام استان‌های کشور مجهز به بخش NICU هستند اما در این زمینه همچنان با کمبود فوق تخصص نوزادان و پرستاران مربوطه مواجه هستیم.
وی با اعلام اینکه سالانه 20 هزار مرگ نوزادی در ایران به وقوع می‌پیوندد و این روند برای یک دهه ثابت مانده است می‌افزاید: از یک سال گذشته پیگیری حضور متخصص اطفال در بخش زایمان در دستور کار قرار گرفته است.
حیدرزاده با بیان اینکه عمده مرگ نوزادی در کشور با اقدامات ساده قابل پیشگیری است، در ادامه به ضرورت گسترش بخش NICU در بیمارستان ها تاکید کرده و می‌گوید: دسترسی به خدمات سلامت در سراسر کشور باید برای همه مردم عادلانه باشد.
حبیب‌اللهی، کارشناس اداره نوزادان وزارت بهداشت نیز در این رابطه به همشهری می‌گوید: در حالی که در دنیای کنونی سعی در زنده نگه داشتن نوزادان زیر 500 گرم است، در کشور ما نوزادان 1000 گرمی درصورت مهیابودن شرایط لازم ممکن است زنده نگه داشته شوند که به فاکتورهایی چون چگونگی شرایط زایمان پیش ازموعد، تجهیزات، نحوه مراقبت پرستار وپزشک و داشتن NICU بستگی دارد. البته به گفته او، در کشور ما نوزادان بین 800 تا 1000 گرم هم در برخی بیمارستان ها زنده نگه داشته می‌شوند اما آمار دقیقی در این رابطه وجود ندارد.
مرگ‌و میر نوزادان در سال‌های اخیر مغفول ماند
به گفته حبیب‌اللهی، تا 2 سال آینده، ماموریت اصلی دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کاهش مرگ و میر نوزادان تا 50 درصد خواهد بود. البته کشور ما طی دو دهه اخیر در کاهش میزان مرگ و میر مادران و کودکان به پیشرفت‌های قابل توجهی رسیده اما متأسفانه در 15 سال اخیر هیچ تغییری در کاهش مرگ و میر نوزادان که 18 مورد در هزار تولد است ایجاد نشده و به این ترتیب وزارت بهداشت مسئولیت کاهش میزان 50 درصدی مرگ و میر نوزادان را برعهده دفتر سلامت خانواده قرار داده است.
براساس گزارش وزارت بهداشت، مرگ و میر کودکان یک تا 59 ماه در سال 67 حدود 9/32 در یک‌هزار تولد زنده بود درحالی‌که این شاخص با افت مناسب در سال 82 به 4/12 در هزار تولد رسید و در فاصله زمانی 67 تا 82 نیز شاخص مرگ و میر کودکان زیر یک ماه از 19 به 6/16 رسید.
حبیب‌اللهی با تاکید بر اینکه عمده مرگ کودکان در هفته اول بعد از تولد و در بیمارستان ها به وقوع می‌پیوند، می‌گوید: به‌نظر می‌رسد علت مرگ نه به خاطر عدم‌دسترسی به امکانات بلکه به‌علت عدم‌ارائه پاسخ مناسب و زود هنگام است.
به گفته او، کاهش مرگ و میر نوزادان یکی از اهداف مهم همه کشورهاست که براساس سند هزاره سوم تا سال ۲۰۱۵ باید به میزان دوسوم کاهش یابد، براساس آمار سال ۲۰۰۰میلادی در ایران به ازای هر هزار تولد زنده ۳۴ مرگ‌و میر نوزادان وجود داشت و اکنون انتظار می‌رود این میزان به حدود ۳۰ مرگ در هزار تولد زنده کاهش یافته باشد.
حبیب‌اللهی با بیان اینکه کشورهای دنیا از نظر میزان مرگ و میر کودکان به ۳ دسته مناسب، ناکافی و ضعیف دسته بندی می‌شوند که کشور ما در گروه مناسب قرار دارد، اضافه می‌کند: ما در شرایطی هستیم که میانگین مرگ و میر کودکان در دنیا حدود ۲ برابر میانگین کشور ایران است و این میزان البته در منطقه خاورمیانه حدود ۴۶ است.
شعار سال 2008 یونیسف: بقای کودک
شعار امسال از سوی سازمان‌های بین‌المللی فعال برای کودکان «سرمایه‌گذاری در سلامت کودکان، یک تصمیم‌گیری اقتصادی خردمندانه» انتخاب شده است. در حالی که کشورهای امضاکننده اهداف توسعه هزاره متفق شده‌اند که تا سال 2015 میزان مرگ ومیر کودکان کمتر از 5 سال، به کمتر از 5 میلیون مرگ سالانه کاهش یابد.
دکتر محمدامیر امیرخانی مدیرکل دفتر سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه هم اکنون کشورهای جهان از نظر پیشرفت در زمینه بهبود و ارتقای وضعیت زندگی کودکان در سه گروه «دارای پیشرفت مناسب، پیشرفت ناکافی، بدون پیشرفت» طبقه بندی می‌شوند، کشور ایران را در گروه کشورهای دارای پیشرفت مناسب برشمرده و می‌گوید: گروه کشورهای دارای پیشرفت مناسب موفق شده‌اند که میزان مرگ ومیر کودکان زیر
5 سال را به کمتر از 40 مورد در هزار تولد زنده کاهش دهند و کشور ایران که این میزان را به 36 مورد در هزار تولد زنده کاهش داده نیز در این گروه قرار می‌گیرد.
با این‌حال هم اکنون شایع‌ترین مرگ ومیر کودکان در کشور ما در گروه سنی نوزادان اتفاق می‌افتد که علت عمده آن هم نارس بودن نوزاد و اختلالات قلبی و تنفسی نوزاد تشخیص داده شده است.
در عین حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول تولد، می‌تواند از مرگ ومیر نوزادان تا حد زیادی پیشگیری کند به‌خصوص، تغذیه با شیر مادر در نخستین ساعت بعد از تولد 22 درصد از احتمال مرگ نوزادان می کاهد.
